Numer 4/2020 (761)

Kamyk Puzyny

Krótki esej na koniec, czyli na początek

Ewa Guderian-Czaplińska 

Ostatni rozdział książki Trojanki. Dziesięć prywatnych rad dla początkujących w chemioterapii potrójnie ujemnego raka piersi, która ukazuje się właśnie nakładem wydawnictwa Media Rodzina w Poznaniu.

Maratonka

Joanna Krakowska

Czytając artykuły, książki, teksty krytyczne Ewy Guderian-Czaplińskiej, słyszymy, że jest dobrze i źle jednocześnie. Źle i dobrze jest z nami, z teatrem, ze światem, bo chociaż popełniliśmy błędy, spektakl był marny, a świat niebawem się skończy, to dostrzeżono nasze wysiłki, spektakl dał do myślenia, a katastrofę może razem udałoby się nam zażegnać? Ta złożoność widzenia, dostrzeganie negatywności i docenianie pozytywności to wypadkowa niezdawkowych intelektualnych rozpoznań, życzliwego krytycyzmu, kategorycznej niezgody na podłość, cierpliwej wiary w sens działania, umiejętności rozpoznania realnych możliwości i określenia własnych powinności.

Wyobrażone przestrzenie teatru Teresy Żarnowerówny

Ewa Guderian-Czaplińska

Teresa Żarnowerówna może się wydawać nieco osobliwą bohaterką rozważań teatrologicznych, skoro dane na temat jej poczynań na polu teatru są mniej niż skąpe.  Była jednak autorką kilku projektów scenograficznych – jej Makiety teatralne wykonane w drewnie oraz akwarela zatytułowana Projekt teatralny pojechały w 1923 roku na wystawę do berlińskiej galerii Der Sturm. Pozostały po niej raptem dwa skromne projekty teatralne.

Sojuszniczka

Stanisław Godlewski, Marta Keil, Monika Kwaśniewska, Paulina Skorupska, Weronika Szczawińska

Rozmawiamy tu o wyjątkowej, nieprzemocowej, afektywnej propozycji języka, o głęboko feministycznym sposobie prowadzenia rozmowy i sporów. Ważne było też to, w jaki sposób Ewa Guderian-Czaplińska sieciowała ludzi, w jaki sposób wprawiała w ruch wspólnototwórczy mechanizm nieoparty wcale na zgodności przekonań ani na innej fikcji. Rozmowa o Laureatce „Kamyka Puzyny”.

Po bandzie

Nie dowierzam Camusowi

Marek Beylin

Opuść broń

Opowieści o łowach i zemście

Justyna Jaworska

Co właściwie kieruje myśliwymi? O czym rozmawiają między sobą i ze swoimi biernymi żonami? Z powieści Olgi Tokarczuk Prowadź swój pług przez kości umarłych nie dowiemy się wiele o ich życiu domowym i osobistym. Za to drukowana w tym numerze sztuka Ishbel Szatrawskiej Polowanie zadaje pytania, które Tokarczuk zostawia niewypowiedziane.

Polowanie

Ishbel Szatrawska

Sztuka obyczajowa o dorosłym synu, który odwiedza rodziców w małej miejscowości i wyrusza z ojcem na polowanie. Przy okazji tej wizyty widzimy obyczaje, które podtrzymują tradycyjną rodzinę: przy stole, przy kieliszku, w sypialni mamy jasno wytyczone role i relacje władzy. Polowanie jest w tym świecie testem męskości, polem rywalizacji, ale też sytuacją, która pozwala przemocy i tłumionym emocjom wymknąć się spod kontroli. Napięcie narasta aż do katharsis. Psychologizm tej sztuki i realistyczne prowadzenie dialogów nawiązują do tradycji dwudziestowiecznego dramatu amerykańskiego.

Biblijny gniew

Rozmowa z Ishbel Szatrawską

Sztuczki

Pierwsza sztuczka

Barbara Klicka

Scena hiszpańska

Północ-Południe. Dramaturgia

Piotr Olkusz

Dramatopisarstwo krajów romańskich różni się od dramatopisarstwa krajów niemieckojęzycznych i – szerzej – krajów Północnej Europy. Wszelkie uogólnienia są niebezpieczne, trudno jednak nie zauważyć, ze kraje Północy chętniej zwracają się dziś w stronę skomplikowanych struktur narracyjnych, podczas gdy na Południu chętniej pisze się o emocjach, wciąż ważna jest także konstrukcja dramatyczna oparta na tragicznym wyborze. Pisarze krajów romańskich piszą z mniejszym poszanowaniem „retoryki” – wciąż jednak wierzą w prawdę ludzkich przeżyć.

Ciemny kamień (La piedra oscura)

Alberto Conejero 

Przełożyła Rubi Birden

Opowieść o ostatnich chwilach życia Rafaela Rodrígueza Rapúna, towarzysza życia Federica Garcíi Lorki. Rapún, zamknięty w celi wojskowego szpitala niedaleko Santander, następnego ranka stanie się najpewniej ofiarą egzekucji. W trakcie emocjonalnej rozmowy próbuje przekonać strażnika do przekazania osobistych dokumentów Lorce. Alberto Conejero tworzy intymną opowieść o miłości uwikłanej w polityczne zawirowania

Andaluzyjczyk z Madrytu

Kamila Łapicka

Alberto Conejero wyznaje wiarę w teatr głęboko humanistyczny. Docenia szlachetną pracę artystów teatru, którzy zwołują kobiety i mężczyzn we wspólnej przestrzeni, aby razem przeżywać pewną historię. Jego zdaniem teatr powinien prezentować konflikty i przeciwności, które znaczą naszą egzystencję. Nie może stać się przytułkiem dla ludzi, którym obce jest zwątpienie, ani miejscem, w którym można oglądać wyłącznie jasne i pocieszycielskie obrazy.

Federico García Lorca – obecna nieobecność

Joanna Biernacka-Płoska

Federico García Lorca i jego twórczość mieli w Polsce wielkiego pecha. Do 1936, czyli roku tragicznej śmierci poety, Lorca tu praktycznie nieznany, choć jego sława najwybitniejszego hiszpańskiego poety i dramatopisarza, tak na Półwyspie Iberyjskim, jak w Ameryce Łacińskiej była silnie ugruntowana.

W pustym gnieździe (Una gossa en un descampat)

Clàudia Cédo 

Przełożyła Zuzanna Bućko

Julia i Paul oczekują dziecka. Po w piątym miesiącu ciąży okazuje się, że wskutek powikłań zdrowotnych matki dziecko może urodzić się niepełnosprawne, zagrożone jest też życie Julii. Tematem utworu jest wybór między złem a złem i późniejsza próba zrozumienia przeszłości.

Nawozy sztuczne

Cul-de-sac

Tadeusz Nyczek

Kino to gangsterka

Rozrywki producentów

Antoni Michnik

W jednej z kluczowych scen Dżentelmenów (2019), Fletcher (znakomity Hugh Grant), który przez niemal cały film stara się szantażować Raymonda (Charlie Hunman), pokazuje mu zgromadzone przez siebie materiały i bezpośrednio przywołuje Rozmowę Francisa Forda Coppoli. Nawiązanie to, funkcjonuje na kilku poziomach, stanowiąc klucz do zabiegu, jakiego Ritchie podjął się w swoim nowym filmie. Dżentelmeni to bowiem film-cebula, który swoje sedno skrywa pod paroma warstwami gadulstwa, narracji, fałszywych wskazówek, niedopowiedzeń, dwuznaczności oraz lustrzanych odbić.

Wynurzenia

Niegdysiejsza ludzkość

Pedro Pereira

Varia

Nowe sztuki:

Alejandro Jodorowsky Escuela de ventrílocuos

Josep Maria Miró El Principio de Arquímedes

Joséphine Serre Data Mossoul

Z afisza

Contents

Udostępnij