pobierz pdf (5.57 MB)w numerze:
Artyści
MAŁGORZATA SZPAKOWSKA
O telewizyjnym serialu Artyści (2016) Moniki Strzępki i Pawła Demirskiego. Akcję w zasadzie nakręca tu konflikt: z jednej strony administracja, z drugiej – artyści. Z jednej strony pieniądz i władza, z drugiej – sztuka. Z tego punktu widzenia serial można by uznać za pokłosie wzniesionego wiosną 2012 roku hasła: „teatr nie jest produktem, widz nie jest klientem”. Istotne jest pytanie: po co oni chcą ratować ten teatr?
VV / Nie jestem już psem
ŁUKASZ WOJTYSKO
Ekstrawagancki tekst inspirowany postacią Violetty Villas, ikony kampu, piosenkarki wykreowanej, a potem odrzuconej przez przemysł rozrywkowy. Autor oddaje schizofreniczny rys artystki, dzieląc jej rolę między dwie kobiece postaci: Violettę i jej Włosy. Interesuje go to, co w jej postawie było naiwne i radykalne, na przykład miłość do zwierząt, i doprowadza te wątki do skrajności. Na szerszym poziomie sztuka zadaje pytanie o możliwość traktowania świata poważnie, z pełnym zaangażowaniem, choćby była to najkrótsza droga do szaleństwa.
Spójny system rozumienia świata
Rozmowa z Łukaszem Wojtyską
Violetta Villas. Przewodnik w krótkich hasłach
KLAUDIA RACHUBIŃSKA, MARCIN BOGUCKI
Kilka sezonów spędzonych w Casino de Paris w Las Vegas ukształtowało piosenkarkę i nadało ostateczny kształt jej personie scenicznej. I nie chodzi tu tylko o wygląd zewnętrzny, rzekome operacje plastyczne biustu i twarzy oraz nową fryzurę, lecz pęknięcie widoczne na jej wizerunku. Violetta Villas przyjmowała wiele ról: męczennicy, mistyczki, zakonnicy, Świętego Franciszka w spódnicy. Obraz ten komplikuje się jeszcze bardziej, gdy dodamy do tego drugą stronę medalu: piosenkarka z taką samą łatwością mówiła o Panu Bogu, jak rzucała wyzwiskami.
Wynurzenia
Mimo wszystko
Pedro Pereira
Narracje i podsłuchy
MICHEL VINAVER
Przełożył Piotr Olkusz
Analiza dwóch sztuk – Letników Gorkiego i Antygony Sofoklesa – stworzona jako próba odpowiedzi na pytanie, czym jest teatr idei. Autor zauważa, że polityczność wielu tekstów – oczywista dziś – kiedyś była zupełnie niezauważana. I jeśli obecnie jakiś utwór domaga się od nas rewizji poglądów – a zatem ma charakter polityczny – to niekoniecznie był pisany z myślą o takim odbiorze.
Bulwar Bettencourt czyli wydarzyło się we Francji
(Bettencourt boulevard ou une histoire de France)
MICHEL VINAVER, przełożyła Anna Wasilewska
Sztuka inspirowana jest wydarzeniami w domu rodziny Bettencourt, spadkobierców imperium kosmetycznego L’Oréal. Vinaver odtwarza wydarzenia, które – po ich ujawnieniu – wstrząsnęły francuską opinią publiczną: to nie tylko próba wyłudzenia spadku przez sprytnego oszusta, ale przede wszystkim opowieść o tym, jak przez kilka pokoleń tworzyła się siatka uzależnień najbogatszych przemysłowców i francuskich polityków.
Literatura urojonych prawd. A także Vinaver
PIOTR OLKUSZ
Sztuka Michela Vinavera, inspirowana prawdziwymi nagraniami kompromitującymi francuskie elity jest w opozycji do rozwijającego się we Francji nurtu literatury politycznej fikcji (m.in. Michel Houellebecq i jego Uległość). Początkiem tej mody była duża popularność książek pisanych przez polityków – niektóre były współczesnymi Bildungsroman – powieściami o społecznym awansie, inne wizjami przyszłości. Zawsze jednak opierały się na mieszaniu fikcji i rzeczywistości.
Po bandzie
Jak długo, Katylino, będziesz nadużywał naszej cierpliwości?
Marek Beylin
Miasto odpływa
Mazagan, Miasto
BENIAMIN M. BUKOWSKI
Postdramatyczna sztuka oparta na historii portugalskiej twierdzy Mazagan, której mieszkańców przeniesiono w XVIII wieku z Maroka do Brazylii. Prawdziwe losy „miasta, które przepłynęło Atlantyk” są dla autora pretekstem do rozważań nad domem i bezdomnością, nad dominacją polityczną, wreszcie nad zderzeniem ideologii. Osiemnastowieczna Portugalia, podzielona między zagorzałych katolików i zwolenników oświecenia, staje się modelem do mówienia o dzisiejszych podziałach światopoglądowych i o niebezpieczeństwie fanatyzmów.
Trzęsie się pod nami ziemia
Rozmowa z Beniaminem M. Bukowskim
Panie i panowie z prawa
EWA GUDERIAN-CZAPLIŃSKA
W 1926 roku wystawiono w Poznaniu antysemicką sztukę Marii Jehanne Wielopolskiej Nuwopowry, która wywołała osobliwą awanturę. Dokładnie dziewięćdziesiąt lat później dwa poznańskie teatry wystawiły sztuki o prawicowych przywódcach międzywojnia. W Teatrze Polskim Grzegorz Laszuk zrealizował Myśli nowoczesnego Polaka – przedstawienie o Romanie Dmowskim. W Teatrze Nowym Beniamin Bukowski wystawił sztukę Mosdorf. Rekonstrukcja – o Janie Mosdorfie.
JACEK SIERADZKI
O dwóch spektaklach w Poznaniu: Myśli nowoczesnego Polaka w reżyserii Grzegorza Laszuka i Mosdorf. Rekonstrukcja w reżyserii Beniamina Bukowskiego. Teatr nie tylko uznał za nieistniejące albo skazane na wyginięcie endeckie skrzydło tradycji i teraz odkrywa je, jak, nie przymierzając, Malinowski dzikich w Papui. Kategorią non-existent opatrzył także tego rodzaju klientelę. Uznając, chyba nazbyt naiwnie, że oni całkowicie roztopią się we współczesnej kulturze globalnej, że identyfikacja narodowa będzie odchodzić do muzeum z zeszłowiecznymi atrybutami cywilizacji. Tymczasem oni wciąż istnieją.
PAWEŁ DUNIN-WĄSOWICZ
Miniony rok przyniósł dwie biografie dwojga dramatopisarzy, których sztuki królowały na scenach krajowych mniej więcej sto lat temu, a dziś historie ich życia mogą wydawać się ciekawsze wręcz od ich twórczości. Mowa o książkach Szczery artysta Marii Rostworowskiej oraz Szkło i brylanty Arael Zurli. Pierwsza poświęcona jest Karolowi Hubertowi Rostworowskiemu, druga Gabrieli Zapolskiej.
Nawozy sztuczne
Anomalia
Tadeusz Nyczek
Piotr Szymanowski
Pożegnanie
Leszek Kolankiewicz
Pożegnanie zmarłego niedawno Piotra Szymanowskiego, tłumacza, dyplomaty i redaktora „Dialogu”.
Varia
Konteksty:
Zwrot performatywny Donalda Trumpa
OLGA BYRSKA
NOWE SZTUKI:
STEPHAN SEIDEL Erste Liebe, zweiter Vater
Z AFISZA
