
w numerze:
Pogarda
Krótka historia pogardy w Trzeciej RP
JOANNA KRAKOWSKA, PIOTR MORAWSKI
Pogarda jest żywo obecna w polskim życiu publicznym. Prześledzenie jej rozmaitych odsłon po 1989 roku pomaga zrozumieć sytuację, w jakiej się dziś znaleźliśmy. Najsłynniejsze przykłady, które zostają tu przywołane obnażają ekonomiczne, klasowe i kulturowe uwarunkowania pogardy jako narzędzia walki politycznej.
Koniec przemocy
BOGNA BURSKA, MAGDA MOSIEWICZ
Scenariusz, a zarazem esej polityczny. Przedstawia skutki dramatycznego podziału społeczeństwa, w którym operują dwa opozycyjne systemy wartości. Pomysłem na rozwiązanie konfliktu i niedopuszczenie do przemocy jest podział społeczeństwa na dwa państwa w obrębie jednego terytorium. Jak wyobrazić sobie takie rozwiązanie w praktyce?
MAGDALENA BARTECKA, TERESA BOGUCKA, IWONA CHMURA-RUTKOWSKA,
BOŻENA KEFF, KRZYSZTOF PACEWICZ, MAŁGORZATA SIKORSKA-MISZCZUK, KAROLINA WIGURA
Osoby uczestniczące w życiu publicznym i bacznie je obserwujące odpowiadają na pytania: Kim i z jakiego powodu gardzą inni? Czy kimś gardzą oni sami?
Czy doświadczyli pogardy? Kiedy zauważyli pogardę w polskiej debacie publicznej po 1989 roku?
EWA CHOMICKA
Nie wystarczy dziś nazwać kogoś ksenofobem czy rasistą i wskazać przykłady do naśladowania, by zwalczyć dyskryminację. Nie chodzi nawet o nieprzystawalność języka, ale o świadomość nierówności społecznych. Ludzie, którzy kimś gardzą, często w swoim życiu lub w życiu bliskich widzieli inne praktyki dyskryminacyjne, których elity bynajmniej nie rozwiązywały, a wręcz zmierzały do ich pogłębiania.
Rozmowa z TOMASZEM RAKOWSKIM
Rozmowa z Tomaszem Rakowskim o języku pogardy w kontekście biedy, bezrobocia i ekonomicznego wykluczenia. Media i przedstawiciele nauk społecznych stworzyli w ciągu ostatnich dekad silny dyskurs oskarżający o niekompetencję cywilizacyjną. Wiąże się to z funkcjonowaniem stereotypów inteligenckich w naukach społecznych.
Po bandzie
Krok w tył kosmity
Marek Beylin
Za mundurem
Podarte kilty, bluzy z orzełkiem
JUSTYNA JAWORSKA
Do czego służy modzie pamięć historyczna: kiedy jest rzeczywiście inspiracją, a kiedy tylko nakręca sprzedaż? Czy moda ma w ogóle moc rewidowania przeszłości, czy też ze swej natury musi się ograniczać do stylizacji i przez kostiumy czy gadżety retro wpisywać się gładko w „przemysł pamięci”?
W naszym piecu pokojowym
WERONIKA MUREK
Zabawa żołnierzykami w dziecięcym pokoju przechodzi płynnie w sceny z wojska, ale do rozmów żołnierzy wtrącają się zabawki: Nakręcana Mysz i Tancereczka Porcelanowa... Temu obrazkowi daleko jednak do sielanki "Dziadka do orzechów" Hoffmanna, bo przez komunały o walce i honorze przebija strach, głupota, przeczucie śmierci i inne obsesje. Sztuka ma wyrafinowaną strukturę, pełną refrenów i zapętleń, a przy tym sporo czarnego humoru.
To sobie wreszcie pożyją
Rozmowa z WERONIKĄ MUREK
KORNELIA SOBCZAK
Kino Dobrej Zmiany wyróżnić możemy za sprawą tematu, który bierze na warsztat. Choć w sensie faktycznym niewiele łączy powojenną antykomunistyczną partyzantkę i katastrofę w Smoleńsku, to przecież w sensie symbolicznym, ideowym a także politycznym łączy je bardzo wiele. Polityka historyczna jest jednym z filarów „dobrej zmiany” i misji ideowej nowego rządu, a zadowalające wyjaśnienie katastrofy w Smoleńsku – jedną z obietnic nowej władzy.
Jądro apokalipsy
Marzenie o klęsce
TOMASZ PLATA
Śmieszna ciemność (Die lächerliche Finsternis)
WOLFRAM LOTZ, przełożyła Sława Lisiecka
Sztuka inspirowana jest powieścią Jądro ciemności Josepha Conrada oraz filmem Francisa Forda Coppoli Czas Apokalipsy. Jej akcja rozgrywa się w ogarniętym wojną Afganistanie, a opowiada o dwójce żołnierzy przemierzających teren w poszukiwaniu kolegi oskarżonego o zabójstwo towarzyszy broni. Szybko jednak realia zostają podważone, a w ich miejsce wchodzą rozważania o współczesnym okrucieństwie i wojennych nadużyciach.
Nawozy sztuczne
Amazonka
Tadeusz Nyczek
Maszyna do życia
Za mało
ANTONINA GRZEGORZEWSKA
Portret podwójny kobiecych zmagań z pustką. Jedna z bohaterek, żona lekarza, wydaje ogromne sumy na markowe ubrania, wreszcie jej garderobę licytuje komornik. Druga jest anorektyczką, o której życie ten sam lekarz walczy w szpitalu. Jedna chce wciąż mieć wciąż więcej, druga ze wszystkiego rezygnuje, co składa się na awers i rewers wpisanego w kulturę głodu. Kontrapunkt dla akcji stanowią poetyckie wizje anorektyczki oraz chór szwaczek, których praca przy maszynach nadaje spektaklowi rytm.
Mysz w sukience od Zary
Rozmowa z Antoniną Grzegorzewską
Po przyjęciu
Christopher Marlowe do Williama S.
Tadeusz Bradecki
Varia
NOWE SZTUKI:
MIRZA SKENDERAGIĆ Probudi me, kad završi
Z AFISZA
KORESPONDENCJA
Jarosław Minałto