tagi

O tej osobliwej kobiecie pamiętają dzisiaj tylko niektóre literaturoznawczynie i feministki, na przykład Lucyna Marzec, pierwsza biografka autorki Pani El. i Kryjaków. Bez specjalnego echa przeszła nawet świeżo wydana, imponująca skrupulatnością zebranego materiału, wielka książka Hanny Faryny-Paszkiewicz

Miniony rok przyniósł niepostrzeżenie dwie biografie dwojga dramatopisarzy, których sztuki królowały na scenach krajowych mniej więcej sto lat temu, a dziś historie ich życia mogą (choć nie muszą) jawić się wydawcom jako ciekawsze wręcz od ich twórczości. Mowa o książkach Szczery artysta Marii Rostworowskiej oraz Szkło i brylanty autorstwa osoby ukrywającej się pod pseudonimem Arael Zurli (będę dalej upierał się, że to kobieta, szczególnie ze względu na często występujące w jej książce dygresje związane z modą).

„Wcześniej królowały kobiety – Rewolucja pozbawiła je tronu”1 – pisała we wspomnieniach Élisabeth Vigée Le Brun, porównując Francję sprzed i po 1789 roku. Portrecistka Marii Antoniny uciekła z kraju na kilka godzin przed przewiezieniem rodziny królewskiej z Wersalu do Paryża – jej wcześniejsze związki z dworem dawały aż nadto argumentów, by już wówczas obawiała się jeśli jeszcze nie o życie, to może już o bezpieczeństwo.

Postać Matki Courage – bohaterki dramatu Matka Courage i jej dzieci napisanego przez Bertolta Brechta w 1939 – powraca wielokrotnie w eseistyce Jana Kotta, stanowiąc interesujący przyczynek do historii recepcji teatru i dramatów założyciela Berliner Ensemble w Polsce po 1945. W twórczości eseistycznej i recenzenckiej autora Mitologii i realizmu możemy zauważyć dwie bardzo odmienne interpretacje postaci Matki Courage. Pierwsza pojawia się w kontekście wojennych doświadczeń Kotta, których podsumowaniem będzie wydana w 1949 roku książka Szkoła klasyków.