Numer 4/2022

Kamyk Puzyny

Brama, czyli proces

Dominik Gac

Do Goleniowa trafiłem po raz pierwszy w 2016 roku. Pisanie o Bramie z pominięciem perspektywy świadka wydaje się wbrew myśli, którą teatr twórczo rozwija w swoich spektaklach czerpiących często z poetyki wyznania i manifestu. Artykuł będący monografią działalności goleniowskiego teatru Brama, tegorocznego laureata Nagrody im. Konstantego Puzyny.

W poszukiwaniu struktury rizomatycznej

Z Danielem Jacewiczem rozmawia Katarzyna Lemańska

Rozmowa liderem teatru Brama o działalności teatru i o funkcji lidera.

Sztuczki

27 marca 2022

Barbara Klicka

Dosyć zabaw ze śmiercią

Wczorajsze ślady na piasku (Slidy vczerasznoho pisku)

Ołeksandr Witer

Przełożył Krzysztof Puławski

To opowieść o okrucieństwach wojny i migracji, ale ukraiński autor ubiera ją w historyczny kostium. Przenosząc akcję wieki wstecz i setki kilometry stąd – na pustynię między Egiptem faraonów i Ziemią Obiecaną – Witer bada mechanizmy narodziny strachu, nienawiści utraty zaufania do kogokolwiek.

Po bandzie

Fantazje na obrzeżach wojny

Marek Beylin

Praca z pamięcią

Lego i inne klocki

Joanna Krakowska

Wychodząc od sztuki Pawła Mossakowskiego Podróżnicy, autorka snuje rozważania na temat pokoleniowych obsesji i tego, jak generacje pamiętają. Zasoby pamięci są siłą rzeczy ograniczone i dodatkowo regulowane na rozmaite sposoby. Nic dziwnego zatem, że każda generacyjna formacja ma swój ulubiony rodzaj i zestaw klocków do opowiadania o przeszłości. To nie musi być wcale opowieść bez niespodzianek.

Podróżnicy

Paweł Mossakowski

Sztuka obyczajowa o losach polskiej inteligencji pochodzenia żydowskiego, z odsłonami w trzech dekadach. Akt pierwszy to Marzec 1968 roku, nagonka antysemicka. Zakochani Kuba i Pola właśnie zdali maturę i wybierają się na studia, niestety Pola musi wyjechać z kraju razem z rodzicami, Kuba zostaje. Akt drugi dzieje się w połowie lat siedemdziesiątych w Szwecji – Pola wyszła tam za mąż, a Kuba szuka pracy, by zarobić na własne niezależne wydawnictwo. Akt trzeci to Izrael, gdzie Pola ostatecznie wyemigrowała, a Kuba, rozczarowany „wolną” Polską, chciałby do niej wreszcie dołączyć. W ramę historii romansowej autor wplótł pokoleniowe doświadczenie formacji, która się na Polsce głęboko zawiodła.

Dom spotkań z historią

Rozmowa z Pawłem Mossakowskim

Narutowicz powiedział: kula która mnie trafi niech będzie mądra

Pilgrim/Majewski

Awangardowa sztuka, która przenosi widza z planu współczesnego (kuratorskie oprowadzanie po warszawskiej Galerii Zachęta) w plan historyczny (zabójstwo Gabriela Narutowicza, pierwszego prezydenta wolnej Polski, na schodach Zachęty w 1922 roku). Aktor Zdzisław Mrożewski, odtwarzający prezydenta w filmie Jerzego Kawalerowicza, oprowadza po kolejnych piętach gmachu ostatnią carycę Rosji, która także została zastrzelona, a towarzyszy im Kula – postać alegoryczna, narzędzie historycznych zamachów. Tekst jest wielowarstwowy, pełen aluzji politycznych i absurdu, a jednocześnie stanowi ostrą wypowiedź na temat przemocy nawracającej w dziejach. Jak na ironię, sztuka miała premierę tuż po ataku Rosji na Ukrainę.

Pamięć nie jest sposobem na nieśmiertelność

Rozmowa z Sebem Majewskim

Srbljanović i inni

Europa, w jakiej żyjemy

Michał Lachman

Krytyka Europy wraz z jej dominującymi wartościami wydać się może motywowana jedynie negatywnym sentymentem wobec naszego kontynentu. Jednakże u podłoża opisanych tu pesymistycznych wizji dramatu zdaje się leżeć potrzeba reformy tego, co w dziedzictwie europejskim najbardziej wartościowe: wielokulturowości, otwartości i tolerancji. Zdaje się, że o tych sprawach najlepiej opowiadają postaci z marginesu i obrzeży europejskiej kultury, ci i te, których światem wstrząsnęły polityczne i kulturowe kataklizmy. Jeśli wierzyć współczesnym dramatopisarzom i filozofom, tam tkwi energia odnowy.  

Śmierć to nie rower (żeby ci go ukradli) Smrt nije bicykl (da ti ga ne ukradu)

Biljana Srbljanović

Przełożyła Dorota Jovanka Cirlić

Osiem postaci, cztery historie i trzy pokolenia. W tej pełnej groteskowych, ale i przejmujących opowieści sztuce, Biljana Srbljanović ukazuje społeczeństwo kilku prędkości. Jedni odnajdują się w zapominającej o wojnie Serbii lepiej, inni gorzej – uderza jednak atomizacja tego świata; jakby jakiekolwiek pojęcie wspólnoty przestało tu mieć dla kogokolwiek wartość. Krytycy zwracają uwagę, że jest to być może jeden z najbardziej osobistych utworów serbskiej autorki, w którym niejako podsumowuje swoją skomplikowaną relację z ojcem.

Radio Mariia

Czy(m) jest niewyobrażalne?

Marcelina Obarska 

Czym jest niewyobrażalne i czy faktycznie istnieją takie wizje lub alternatywy znanej i funkcjonującej w ramach intersubiektywnej aprobaty rzeczywistości, które są nie-do-wyobrażenia? To, co niewyobrażalne definiowane może być dwojako: to albo to, czego nie da się sobie wyobrazić, albo to, czego nie wolno sobie wyobrażać. W sprawie granic naszych wyobraźni jesteśmy swoimi własnymi arbitrami, nie tylko regulując na własny użytek swój wizjonerski potencjał i narzucając limity w koncypowaniu rzeczywistości, ale także dając i odbierając sobie nadzieję.

Żądajmy więcej niż tylko trochę

Rozmowa Anny Majewskiej, Kornelii Sobczak i Idy Ślęzak

Rozmowa wychodząca od spektaklu Radio Mariia dotyczaca spekulacji na temat przyszłości. Spekulacja jest zawsze umiejscowiona. Jest tworzeniem ścieżek, które łączyłyby przyszłość z teraźniejszością. Jej kluczową składową jest szukanie nieoczywistych i niewidocznych jeszcze szlaków, które wiodą między jedną a drugą. Podążamy nimi poprzez codzienną praktykę życia. 

Varia

Nowe sztuki

Dorota Bator, Krzysztof Kopka Obudziłem się, a tu wojna. Verbatim

Sebastián Moreno Nana De La Desaparición

Michał Zdunik Umiłowane

Z biblioteki

Z afisza

Contents

Udostępnij