Numer 10/2021

Co teraz?

Jak nie trwać w milczeniu

Jonas Vanderschueren

Przełożyła Agata Zawrzykraj

We wrześniu 2018 roku dwudziestu byłych pracowników Troubleyn, zespołu teatralnego Jana Fabre’a, podpisało list otwarty, w którym oskarżyło dyrektora teatru o molestowanie seksualne i nieetyczne metody pracy. Choć nie był to pierwszy przypadek, który ujrzał światło dzienne we Flandrii w następstwie międzynarodowego ruchu #MeToo, szybko stał się jednym z najbardziej znanych, zmuszając środowisko do zmierzenia się z nierównościami i przemocą – integralną częścią flamandzkich sztuk widowiskowych.

Tego już nie da się zatrzymać?

Joanna Krakowska

Co słonko widziało

Oczy motyla

Karolina Fortuna

Szalona groteska futurystyczna, dzieje się za kilka lat od teraz. Rodząca kobieta trafia do szpitala w czasie szóstej czy siódmej fali pandemii COVID-19 i zderza się z absurdalnymi procedurami bezpieczeństwa, po czym dostaje zastrzyk morfiny. Jej wizje mieszają się katastroficznymi doniesieniami z kraju i ze świata, na dodatek poród, transmitowany jako program na żywo, odbiera maszyna. W sztuce przecinają się polskie niepokoje i napięcia ubiegłego roku: dyskusja o aborcji i o LGBTQ+, lęki pandemiczne, lęki klimatyczne, refleksja nad technologią. Jednak głównym problemem jest tutaj narzucona bohaterce bierność.  

O bierności

Rozmowa z Karoliną Fortuną

Dramaturgiczna świadomość

Trzy dekady i co dalej?

Rozmowa Jana Czaplińskiego, Agaty Dąbek, Pawła Demirskiego, Agnieszki Jakimiak, Darii Kubisiak, Mateusza Pakuły, Ishbel Szatrawskiej, Małgorzaty Sikorskiej-Miszczuk

Dramatopisarze i dramatopisarki mówią o warunkach pisania dla teatru w Polsce, o inicjatywach i rozwiązaniach systemowych, o narracjach wokół dramaturgii.

Dramaturgia teraz!

Rozmowa z Piotrem Froniem, Igą Gańczarczyk, Martyną Wawrzyniak i Janem Kantym Zienko

Rozmowa o strategiach twórczych alternatywnych wobec zamkniętej formuły tekstu dramatycznego i związanej z nim silnej pozycji autora, którego tekst jest inscenizowany.

Przykładowe zakresy pracy dramaturgicznej

Materiały opracowane przez zespół roboczy IDDDD (Inicjatywa Dramaturżek, Dramatopisarek, Dramaturgów i Dramatopisarzy) i GPRRT (Gildia Polskich Reżyserek i Reżyserów Teatralnych) w składzie: Michał Buszewicz, Iga Gańczarczyk, Klaudia Hartung-Wójciak, Aleksandra Jakubczak, Magda Kupryjanowicz, Gosia Wdowik, Paweł Sablik. Konsultacja prawna: mecenas Joanna Połetek-Żygas, we współpracy z Teatrem Polskim im. Konieczki w Bydgoszczy

Dramaturżki w natarciu

Agata M. Skrzypek

Dramaturgia to coś innego od dramatopisarstwa. Dlatego też książka Dramaturgia. Przewodnik pod redakcją Igi Gańczarczyk i Olgi Katafiasz nie jest kolejnym podręcznikiem, na podstawie którego napiszemy wzorcową pièce bien faite. Co w takim razie oferuje ten zbiór różnorodnych w swoim charakterze tekstów, jeśli nie zestaw ćwiczeń pisarskich, tricków dramaturgicznych i garść dobrych porad? 

Zadania do (od)robienia

Justyna Michalik-Tomala

Publikacja Zmiana ustawienia. Polska scenografia teatralna i społeczna XX i XXI wieku, pod redakcją Doroty Buchwald i Dariusza Kosińskiego, przynosi fascynujące, a niekiedy pionierskie próby opowiedzenia historii scenografii oscylujące wokół wybranych jej aspektów – kształtu plastycznego, przestrzeni, architektury, foniczności, choreografii czy wreszcie performatywności. Tym samym pojęcie scenografii, które niekiedy zwykliśmy traktować jako dobrze rozpoznane, ujawnia swoją głębię i niejednoznaczność. 

Po bandzie

Nasze gusta, nasze gusła

Marek Beylin

W tle płonie las

Odstrzał (The Cull)

Michele Riml, Michael St. John Smith

Przełożyła Małgorzata Semil

Akcja toczy się w czasie letniego wieczoru, gdy trzy pary małżeńskie z różnym stażem i różnym statusem majątkowym zbierają się w wystawnym domu jednej z par. Z pozoru kulturalne, chwilami humorystyczne rozmowy przybierają postać ostrzejszej słownej szermierki, gdy dotykają spraw ekologii i funkcjonowania na co dzień w świecie marketingowych kłamstw.

Wrażliwe miejsca

Małgorzata Szum

Michele Riml z Vancouver w Kolumbii Brytyjskiej, znana z komediowych hitów Seks dla opornych (2002) i Raj dla opornych (2012) wywołujących gromkie wybuchy śmiechu na widowniach teatrów po obu stronach kuli ziemskiej, jest jednocześnie autorką sztuk dla młodzieży i publikowanego w tym numerze dramatu The Cull.  

Wynurzenia

This very moment

Pedro Pereira

Ta cholerna wilgoć

Woda w usta

Sandra Szwarc

Monodram Violi, która jak bohaterka Wieczoru trzech króli Shakespeare'a zostaje wyrzucona przez sztorm na brzeg wyspy Ilirii. Opowiada o swoim bracie bliźniaku Sebastianie i o Panie Ojcu, którego królestwo musiała opuścić. A może po prostu jest turystką? Jej monolog jest pełen dygresji, zagadywania i zmyśleń, ale za potokiem słów kryje się rodzinna tajemnica: przemocowy dom i problem z ojcem, o którym się nie mówi. Bohaterka nie wypowiada „ani jednego prawdziwego słowa”, stosując mechanizm iluzji i zaprzeczenia typowy dla syndromu Dorosłego Dziecka Alkoholika. 

Notoryczna kłamczucha

Rozmowa z Sandrą Szwarc

Bajki zwierzęce

Niepokojąca obecność kapibar

Justyna Drath

Szczepan i Róża

Czytają Różę Luksemburg

Anna Kuligowska-Korzeniewska

Do Róży Luksemburg odnoszą się współcześni pisarze polscy. Paweł Demirski w dramacie Bitwa Warszawska 1920 (2013) wprowadził Różę Luksemburg jako antagonistkę Władysława Broniewskiego, Feliksa Dzierżyńskiego i Józefa Piłsudskiego. Szczepan Twardoch w powieści Pokora (2020) skierował bohatera do Berlina. Postać Róży Luksemburg zainspirowała już w roku 1966 aktorkę Halinę Słojewską a następnie Jana Stępnia – autorów monodramów, a już całkiem niedawno Annę Wojnarowską i Weronikę Szczawińską jako twórczynie spektaklu Re-wolt (2012) oraz Mateusza Atmana i Agnieszkę Jakimiak, jako autorów muzycznej Róży (2016). Niemal za każdym razem twórcy dokonywali rewizji biografii i poglądów bohaterki. I niemal zawsze w związku z aktualną sytuacją Polski. 

Tożsamość. Twardoch na scenie

Adam Karol Drozdowski

Szczepan Twardoch jest zjawiskiem, bo realizuje swoją publiczną personą właściwie każdą z możliwych dróg kariery – co znaczy po prostu, że jego obecność w środowisku artystycznym, czy może należałoby raczej powiedzieć „w branży”, nie pozwala na obojętność. Pisarz dawno przestał być jedynie pisarzem, jest naraz memem i autorytetem, gwiazdorem i pariasem, produktem i artystą.

Varia

Nowe sztuki

Paco Gámez Inquilino (Numancia 9, 2º A)

Tomasz Kaczorowski Achilleis. 2021, Karolina Szczypek Łapacz snów, Katarzyna Matwiejczuk Stalowy wilk

Nikołaj Chalezin Error 403

Z biblioteki

Z afisza

Contents

Udostępnij