Numer 6/2022

Autokorekta

Taka wtopa. I to na okładce, na której są słowa „szacunek” i „troska”. Na okładce numeru, w którym starałyśmy i staraliśmy się mówić o oddawaniu głosu i realnie go oddawać młodszym. Cieszyło nas opublikowanie sztuki Autokorekta, cieszyła nas rozmowa z jej autorami i autorkami, która otwierała nam nowe perspektywy i o której z ogromną ciekawością rozmawiałyśmy z będącymi u nas wówczas na stażu licealistkami. 

Zależało nam, by na okładce wymienić wszystkie osoby zaangażowanie w powstanie tekstu i przedstawienia: Ostapa Junkę, Amelię Karwacką, Jagodę Klimkowską, Zosię Mańkowską, Kaję Sienkiewicz, Jakuba Skrzywanka, Aleksa Ślązaka i Natalię Wrońską.

No i stało się.

Takie rzeczy czasem się niestety zdarzają i zawsze obciążają redakcję. Tym bardziej to uwiera, bo okładki zostają, okładki najbardziej rzucają się w oczy i zapadają w pamięć. A na tej okładce – zapewne w pośpiechu, a pośpiech nie służy uważności – przekręciliśmy nazwiska Zosi Mańkowskiej i Aleksa Ślązaka. 

Bardzo nam teraz wstyd i bardzo chcemy swój błąd naprawić, zwłaszcza, że sprawił wam przykrość. Tu już okładka poprawiona, jednak w wydaniu papierowym nie możemy jej zmienić. 

Też potrzebujemy autokorekty – z tego się nie wyrasta.

I przepraszamy, będziemy starać się bardziej.

Redakcja

 

Korczak. Sny przez las

Zakazane dzieci. Opowieść korczakowska

Artur Pałyga 

Antoś i Zosia idą przez ciemny, zimny las. Odłączyli się od rodziców, żeby łatwiej im było przejść – jeszcze nie wiedzą, że wieś za lasem nazywa się Treblinka… Po drodze spotykają złych ludzi z karabinami, duchy bagien i pomocne świetliki, a towarzyszy im doktor Korczak. Przez jego zaczarowane okulary w każdym dorosłym można zobaczyć skrzywdzone dziecko. Poruszający tekst dla młodszych nastolatków, inspirowany Kajtusiem czarodziejem i innymi dziełami Janusza Korczaka, ale też obecnym kryzysem uchodźczym na granicy z Białorusią. 

Najlepsza możliwa rzecz

Rozmowa z Arturem Pałygą

Gdzie jest stu pięćdziesięciu chłopców, tam musi być wojna 

Klara Cykorz 

Mośki, Jośki i Srule Janusza Korczaka mogłyby być lekturą, która przywracałaby kontekst myśli Korczaka jego drodze na Umschlagplatz i drodze jego wychowanków. Byłaby to historyczna klamra: antycypacja drogi literackiej, to jest funkcjonowania projektu wychowawczego w utworach oznaczonych jako „te(ż) dla dzieci”, a zarazem – za sprawą historycznej narośli, przeobrażającej drogę na kolonie w drogę do obozu zagłady – jej podwójny koniec – śmierć pisarza podczas ludobójstwa, które siłą rzeczy możliwość realizacji jego myśli zmiażdżyło.

Prawa dziecka według Korczaka. Polityka szacunku przeciw polityce troski

Marta Rakoczy 

Diagnoza, antycypowana blisko sto lat temu przez Korczaka, ma fundamentalne znaczenie dla życia politycznego i społecznego: dziecko jest podmiotem, który domaga się szacunku i który chce na ów szacunek zasłużyć, a dzięki temu potrafi ono ujawnić słabości nowoczesnego życia politycznego. Kondycja owego życia jest o tyle istotna, że, zdaniem Korczaka, moralne zobowiązania ludzi względem innych można pielęgnować i rozwijać tylko i wyłącznie w politycznym świecie doskonalonego, w ramach debaty, prawa, a także szacunku wobec inności i potrzeb podmiotów, które powinny być zaproszone do inicjatyw prawodawczych.

Płatki śniegu?

Autokorekta

Ostap Junko, Amelia Karwacka, Jagoda Klimkowska, Zosia Mańkowska, Kaja Sienkiewicz, Jakub Skrzywanek, Aleks Ślązak, Natalia Wrońska 

Wyobraźmy sobie świat w przyszłości: bez wojen, bez przemocy, bez głupich rządów, bez dyskryminacji… Siedmioro nastolatków w goglach i skafandrach ochronnych wspomina, jak absurdalnie żyło się w naszych czasach. A potem zdejmuje skafandry i opowiada o tym, co złego myślały o sobie kiedyś, a co dobrego usłyszały na swój temat. I jak mogłoby wyglądać życie, gdybyśmy się odważyli je poprawić, zaczynając od autokorekty. Tekst powstał podczas warsztatów prowadzonych w jednym z warszawskich liceów, przedstawienie w reżyserii Kuby Skrzywanka trafiło do repertuaru TR Warszawa.

Fajnie jest lubić siebie

Rozmowa z Ostapem Junko, Amelią Karwacką, Jagodą Klimkowską, Zosią Mańkowską, Kają Sienkiewicz, Jakubem Skrzywankiem i Natalią Wrońską

Piętnaście sekund sławy

Michał R. Wiśniewski 

TikTok to jedna z najmłodszych platform społecznościowych. Jest placem zabaw, teatrem, w którym można bawić się swoją tożsamością, a także po prostu miejscem do życia dla wielu młodych ludzi. Jest TikTok przestrzenią, w której można wyrazić siebie. W realu udaje się „normika”, w internecie można przebrać się w jakiś subkulturowy uniform, który nie pasowałby do wyjścia do szkoły, gdzie inność wciąż spotyka się z odrzuceniem.

21 postulatów dla przyszłości teatru

W czasie festiwalu Mała Boska Komedia w 2021 roku, w Domu Utopii – Międzynarodowym Centrum Empatii przy Teatrze Łaźnia Nowa, grupa młodych dorosłych z teatrów instytucjonalnych z Krakowa, Torunia, Wałbrzycha, Sosnowca, Wrocławia i Warszawy powołała „grupę operacyjną ds. młodych w teatrze”. Osoby w nią zaangażowane stworzyły wizję teatru, jakiego potrzebują, za jakim tęsknią, ale też takiego, od kt.rego wolą się trzymać z daleka. 21 postulatów dla przyszłości teatru jest zaproszeniem do rozmowy na temat repertuaru, ale i sposobów funkcjonowania teatru, jakiego chcieliby młodzi dorośli.

Wspomnienia z przyszłości

Rewolucja śnieżynek

Kornel Cymerman

Monologi z Ewą

Teatr możliwego pojednania

Przemysław Czapliński 

Spektakl Śmierć Jana Pawła II trwa około półtorej godziny. Niby niewiele w tym czasie się dzieje, bo wydarzenia są nam znane, a koniec przesądzony, ale napięcie rośnie. Skrzywanek, korzystając z oficjalnych dokumentów i z opublikowanych wspomnień, zrekonstruował historię nie tyle domyślną, ile skrzętnie skrywaną. Najgłębiej zakryta okazuje się kwestia autonomii cielesnej papieża.

Po bandzie

Mój nie-spektakl

Marek Beylin

Widzialność

„Nieszczęśliwe” archiwa oporu

Monika Kwaśniewska 

Jako społeczeństwo nie potrzebujemy źle rozumianego współczucia, ale przyjęcia trudnych, pełnych skargi narracji, otwartości na doświadczenia, których nie współdzielimy, ale za które jesteśmy współodpowiedzialni. Nie potrzebujemy jednoznaczności przycinających ludzkie przeżycia do teorii emancypacji. Emancypacja się dzieje, kiedy jesteśmy, patrzymy, słuchamy, przyjmujemy oraz zadajemy pytania, które nie mają dyskredytować, ale poszerzać nasze pola widzenia.

Ku sztuce inkluzywnej

Adam Jaźwiński 

Za największe wartości wystawy Polityki (nie)dostępności uważam dwie sprzężone ze sobą rzeczy. Wstępnym, ale kluczowym etapem do osiągnięcia egalitaryzmu w przedsięwzięciach artystycznych jest stworzenie alternatywnych form poznawania dzieł sztuki: audiodeskrypcje, uproszczone opisy, makiety obrazów czy instalacji przeznaczone dla osób z niepełnosprawnością wzroku oraz wiele innych sposobów włączania. Druga ogromna wartość wystawy to reprezentacja, oddawanie przestrzeni artystycznej grupom, których bezpośrednio dotyczy temat danego działania.

Freak show w teatrze osób z niepełnosprawnościami

Justyna Szczepaniak 

Dziewiętnastowieczna konwencja pokazów freak show zamknęła, uznawaną z dzisiejszej perspektywy za niepełnosprawność, odmienność w niemym obrazie. Wyraźnym, ale fałszywym. Ta sama, przywołana krytycznie tradycja, może jednak dziś służyć, by ten obraz ożywić – przyjrzeć mu się z bliska, przekroczyć go i ukształtować na nowo. 

Jon Fosse

W głębi czarnego lasu (I svarte skogen inne) 

Jon Fosse 

Przełożyła Halina Thylwe

Późną jesienią samochód Młodszego mężczyzny grzęźnie w lesie. Wybrał się na przejażdżkę, ale teraz nie może wrócić do domu. Błądzenie wśród rozpoczynającej się zamieci jest trochę niczym błądzenie w czasie: spotyka kobietę, może swoją żonę, błądzą razem. Na poszukiwanie chcą ruszyć jego rodzice – też, by błądzić po lesie, jakby błądzili po życiu. Może Młodszy mężczyzna i Młodsza kobieta oraz Starszy mężczyzna i Starsza kobieta to te same osoby? Jon Fosse raz jeszcze tworzy wyjątkową metafizyczną opowieść o życiu i umieraniu, kryjąc się przed dosłownością i realizmem w poetyckiej i muzycznej formie. 

Dejmek

Rozważny i romantyczny

Jolanta Kowalska 

Żywot Dejmka to dla biografa wyzwanie niełatwe, trudno bowiem w krętych ścieżkach artysty odnaleźć klarowną logikę. Magdalena Raszewska zmierzyła się z tym zadaniem przyjmując założenie, że kluczem do zrozumienia człowieka może być otaczający go świat. Jej książka jest więc nie tylko portretem twórcy teatru, lecz także wieloplanową, prowadzoną z epickim rozmachem opowieścią o burzliwych czasach, w jakich przyszło mu żyć. Dejmek, wydany nakładem Teatru Narodowego, to dzieło monumentalne, imponujące nie tylko rozmiarami (ponad sześćset stron!), lecz także bogactwem materiału faktograficznego i rozmachem badawczym.

Nowa historia miasta Cha

Przysposobienie obronne

Aktorzy teatru Piękne Kwiaty i Dmytro Levitskyi 

Przełożyły Liubov Ilnytska i Joanna Wichowska

Tekst został napisany po wojnie w Donbasie na podstawie relacji weteranów wojennych i doświadczeń samych aktorów charkowskiego teatru Piękne Kwiaty. W trakcie szkolnej lekcji skonfrontowane zostają dwie opowieści o wojnie – ta, znana z oficjalnych relacji i reportażowej literatury, oraz ta, której autorami są sami żołnierze czy też uciekający przed mobilizacją aktorzy teatru.

Varia

Nowe sztuki

Marzena Sadocha Ruiny Europy

Tijana Grumić Fleke

Artur Pałyga Sandwichman

Z biblioteki

Z afisza

Contents

Udostępnij