Z króliczej nory
Jerzy Jarzębski
Autor omawia sztukę Elementarz Barbary Klickiej, która swoją teatralną wersję elementarza skonstruowała właściwie na przekór gatunkowym zasadom, zgodnie z którymi skonstruowany jest elementarz: przydała jego językowi kilka jeszcze osobliwych rodzajów wewnętrznej dynamiki. Tak, jakby ten język wykorzystywał różne automatyzmy, jakby grzązł w mechanicznych wyliczeniach albo wdeptywał niechcący w tematy i słownikowe repertuary, które się przed dziećmi ukrywa.
Elementarz
Barbara Klicka
Inspirowana Elementarzem Mariana Falskiego opowieść o Alicji lądującej w świecie liter. Bohaterka, tworząc własny alfabet, próbuje nazywać rzeczywistość – spotkane przez nią postaci mają własne zmartwienia i własne radości, ale właśnie próbując o nich powiedzieć Alicja zbliża się do ich świata. Jest to zatem opowieść w równym stopniu o poznawaniu świata, co o odzyskiwaniu języka niezbędnego do jego opisu. Skąd się biorą skojarzenia? Jak łączą się obrazy i ich nazwy? Jaki jest wpływ naszych doświadczeń na odkrywanie tego, co nowe?
Po co kot Klickiej?
Rozmowa z Barbarą Klicką
Szyfrowanie
Łukasz Żurek
Autor analizując poezję Barbary Klickiej dochodzi do wniosku, że cała jej dojrzała twórczość poetycka polega na komplikowaniu każdego z elementów tworzących – tak na powierzchniowym, jak i głębinowym poziomie – poetykę jej wczesnych wierszy. Wspólnym mianownikiem tych przekształceń byłoby szyfrowanie: ciała, kobiecości, intymistycznego „ja”, adresatki/adresata/adresatów utworu, sensu wypowiedzi tak, aby z jednej strony uratować każde z tych zagadnień przed dostępnością komunikacyjną dla czytelniczki (a zatem: skonwencjonalizowaniem, oswojeniem), z drugiej zaś wydać je na pastwę językowo-afektywnych przepływów, które mogą w nich nieco namieszać.
Piotr Olkusz
Autor zderza interpretacje spektakli Piotra Cieplaka – od Królowej Śniegu, przez Soplicowo-owocilpoS, Porwanie Europy i Elementarz, aż po Ułanów – z zapiskami autora z jego dziennika i z felietonów. Cieplak przedstawiany jest tu jako komentator polskiej rzeczywistości politycznej i łącznik polski z Europą – jego dziennik z rowerowej podróży do Portugalii staje się również przewodnikiem po teatralnym świecie Piotra Cieplaka.
Po bandzie
My z Oświecenia
Marek Beylin
Pociąg do Berlina
Anna R. Burzyńska, Agata Lisiak, Marcin Piekoszewski, Magdalena Saryusz-Wolska
Berlin padł ofiarą procesów gentryfikacyjnych. Nie jest już miastem znacząco tańszym od innych wielkich europejskich stolic, kiedyś zwracano uwagę na jego undergroundowy charakter, dziś coraz częściej nazywa się go europejską Doliną Krzemową. Czy to oznacza, że dzieci pokolenia, które uczyniło Berlin ważnym ośrodkiem kulturalnym, chętniej otwierają start-upy niż galerie, a konsumpcjonizm zastąpił kulturę klubową? Jak zmienił się Berlin? Nie jest już biedny, czy przestał być też seksowny?
Monika Wąsik
Autorka opisuje nową mapę teatralnego Berlina po zakończeniu dyrekcji Franka Castorfa. O polityce teatralnej miasta i o twórcach, którzy niegdyś byli buntownikami, a dziś są już klasykami. Czy więc Berlin nadal jest sceną dla teatralnych eksperymentów? – pyta autorka. Na razie w Berlinie najbardziej eksperymentalny teatr robią kobiety, ale o nich podczas kłótni o berlińską kulturę nie wspomniano.
Iwona Uberman
Jednym z najważniejszych punktów na dzisiejszej mapie kulturalnej Berlina jest teatr Gorki Theater, a właściwie GOЯKI. Gorki jest teatrem zespołowym, stawiającym na ścisłą współpracę z określoną grupą reżyserów i autorów (co nie oznacza wcale zamknięcia się przed innymi twórcami), oferuje program artystyczny zaangażowany w zagadnienia współczesności, począwszy od problemów berlińskich mikrośrodowisk po sprawy światowe i międzynarodową politykę.
Belgrad-Berlin (Beograd-Berlin)
Maja Pelević
Przełożyła Dorota Jovanka Ćirlić
Dziejąca się w przedziale pociągu jadącego z Belgradu do Berlina historia pewnej znajomości: ona, szalona i tęskniąca za wolnością, on – typ uporządkowanego sztywniaka. Pelević nie pisze jednak opowieści miłosnej: to przede wszystkim rozprawa o mitach wolnego, zachodniego świata. Czym dla ludzi związanych na co dzień z miastem nieustannie liżącym rany swojej historii jest Berlin, brama do Zachodu?
Justyna Jaworska, Wojciech Klemm, Marta Malikowska, Piotr Olkusz
Rozmowa o teatralnym Berlinie.
Grane w Niemczech
Powarkiwania Drogi Mlecznej (Das Knurren der Milchstrasse)
Bonn Park
Przełożyła Iwona Nowacka
Dziejąca się w przyszłości sztuka, ale stale mówiąca o dziedzictwie naszej współczesności. To ciąg monologów postaci ważnych dla naszej codzienności (m.in. Kim Dzong Un, Donald Trump) wygłaszanych z perspektywy słusznej wiary we własną bezkarność. Utrzymany w poetyce standupowej utwór kreśli przerażający obraz czasów, w których decyzje podejmowane są wbrew logice.
Dziewczyny w potrzebie (Maedchen in Not)
Anne Lepper
Przełożyła Elżbieta Ogrodowska-Jesionek
Absurdalna opowieść o dwóch przyjaciółkach. Baby chciałaby stanowić sama o sobie, dlatego nawet w miłości woli się od nikogo nie uzależniać: swoim partnerem czyni zatem mechaniczną lalkę – adoratora, nad którego myślami, będzie mogła spróbować zapanować. Dolly jest jej przeciwieństwem, co z czasem stanie się przyczyną jej śmierci. Ponura opowieść o społeczeństwie ceniącym jednostki umiejące się podporządkować większości i nie tolerującym innych.
Neger, Neger…
Afroniemcy w Trzeciej Rzeszy
Agnieszka Więckiewicz
Historia Afroniemców od niedawna weszła w obręb badań nad czasami drugiej wojny światowej. Historia Afroniemców ściśle wiąże się z kolonialną przeszłością Niemiec. Pod koniec dziewiętnastego wieku Niemcy brały czynny udział w procesie „rozdrapywania Afryki” między zachodnie mocarstwa. Przełomowym momentem w kontaktach niemiecko-afrykańskich była okupacja terenów Nadrenii przez kolonialne wojska francuskie w wyniku ustaleń traktatu wersalskiego z 1919 roku.
Nawozy sztuczne
Martwa natura
Tadeusz Nyczek
Pogoda na jutro
Rozmowa z Dariuszem Miłkowskim
Wynurzenia
Rozmrożony
Pedro Pereira
Wobec wycinki
Szcz
Tomasz Gromadka
Ekologiczna sztuka o puszczy zamieszkiwanej przez hybrydyczne istoty, których status ontologiczny jest niepewny. Są tu Drapieżnik Zrzekający Się Drapieżności, Osoba, Która Czuje Się Rośliną, Osoba, Która Wolałaby Być Zwierzyną. Jest też Ten, Który Ścina, niszcząc puszczę i zagrażając jej mieszkańcom. Sztuka wychodzi z pozycji nieantropocentrycznej, szukając nowych możliwości istnienia człowieka w przyrodzie.
Ekologia radykalna
Rozmowa z Tomaszem Gromadką
Dziesięć wariacji na temat tak zwanej przyrody żywej z pointą
Paweł Majewski
Akademickie rozważania nad gatunkami stowarzyszonymi oraz niehumanocentrycznymi formami relacji międzypodmiotowych i podmiotowo-przedmiotowych na naszych oczach stopniowo wytracają rozpęd. Szereg: człowiek-zwierzę-roślina-rzecz ulec miał postulatywnie rekonfiguracji, lecz szybko wyszło na jaw, że nie wiadomo dokładnie, według jakich – skoro już nie ludzkich – zasad należy go na nowo konfigurować.
Varia
Konteksty: Beckett, Sarajewo i definicja polityczności
Olga Byrska
Nowe sztuki:
Ella Road The Phlebotomist
Thomas Eccleshare Instructions for Correct Assembly
Borisz Kucsov Félelem és reszketés Szabadkán
Janusz Rolicki Idzie nowe, czyli coś się kończy, coś się zaczyna
Z afisza
Korespondencja (Jacek Wakar, Joanna Szwedowska)
